Tygrys w kulturze koreańskiej

Dzisiaj w Korei obchodzony jest Nowy Rok według kalendarza księżycowego, czyli Seollal (kor. 설날). W Korei, jak i w wielu krajach azjatyckich związanych historycznie i kulturalnie z Chinami, popularny jest zodiak chiński. Podobnie jak zodiak europejski, składa się on z 12 znaków. Patronują im jednak zwierzęta, których cechy charakterystyczne – według tradycji – dostrzec można u osób urodzonych w danym roku. W przeciwieństwie do europejskiego zodiaku, cykl w zodiaku chińskim dzieli się nie tylko na miesiące, ale także 12 lat oraz 12 podwójnych godzin doby. Znaki w chińskim zodiaku to: 鼠 Szczur, 牛 Bawół, 虎 Tygrys, 兔 Królik, 龍 Smok, 蛇 Wąż, 馬 Koń, 羊Owca, 猴 Małpa, 雞 Kogut, 狗 Pies i 豬 Świnia. Oprócz tego uwzględnia się także 5 żywiołów (praelementów), czyli 木 drewno, 火 ogień, 土 ziemię, 金 metal i 水 wodę. Rok 2022 jest rokiem pod patronatem Wodnego Tygrysa.

Związek Korei z tygrysem nie ogranicza się jednak tylko i wyłącznie do zodiaku. Według Academy of Korean Studies, spośród 1,283 opowiadań ludowych dotyczących zwierząt zodiakalnych aż 40% zawiera w sobie tygrysa. Przykładami takich historii są na przykład Tygrys i suszona persymona (kor. 호랑이와 곶감) czy Siostra Słońce i brat Księżyc (kor. 해와 달이 된 오누이), nie wspominając już o micie o Dangunie, czyli legendarnym założycielu państwa Joseon.

Tygrys obecny jest także w malarstwie. Jednym z motywów często pojawiających się w koreańskich malowidłach ludowych ery Joseon, zwanych minhwa (kor. 민화) jest sroka i tygrys (kor. 까치호랑이). Tygrysy występujące na tych obrazach mają z reguły wygląd wręcz komiczny, podczas gdy sroki przedstawiane są jako zwierzęta dostojne. Wynika to z faktu, że minhwa była sztuką ludzi prostych (co zresztą zauważyć można w samej nazwie), wytworem anonimowych „rzemieślników”, a przestawione na obrazach tygrysy i sroki były satyrycznym komentarzem do hierarchicznej struktury feudalnej Korei – „głupawe” tygrysy symbolizować miały arystokratyczną klasę yangban (kor. 양반), a sroki reprezentować zwykłych ludzi przynależących do niższych klas.

Już za kilka dni rozpoczną się XXIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie, które odbędą się w Pekinie. Korea dwukrotnie była gospodarzem igrzysk – pierwszy raz letnich w Seulu w 1988 roku, a 3 lata temu w 2018 w Pjongczang zorganizowano igrzyska zimowe. Podczas obu tych imprez maskotkami były właśnie tygrysy. Podczas igrzysk w 1988 roku był to tygrys syberyjski o imieniu Hodori (kor. 호돌이), a w 2018 roku Soohorang (kor. 수호랑) – biały tygrys, który wraz z niedźwiedziem o imieniu Bandabi (kor. 반다비) towarzyszył XXIII Zimowym Igrzyskom Olimpijskim.

Mamy nadzieję, że Rok Tygrysa przyniesie Państwu dużo zdrowia, radości i pomyślności we wszystkich podejmowanych działaniach. 새해 복 많이 받으세요!

______________________________
autor: Marta Wysocka
______________________________

Źródła
„Minhwa.” Wikipedia. Accessed January 29, 2022. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Minhwa&oldid=1061326939.

Cho, Hyunseol. „Sister Sun and Brother Moon.” w Encyclopedia of Korean Folk Culture. Accessed January 29, 2022. https://folkency.nfm.go.kr/en/topic/detail/6006

International Olympic Committee. „PyeongChang 2018The Mascot.” Olympic Games. Accessed January 29, 2022. https://olympics.com/en/olympic-games/pyeongchang-2018/mascot

International Olympic Committee. „Seoul 1988 The Mascot.” Olympic Games. Accessed January 29, 2022. https://olympics.com/en/olympic-games/seoul-1988/mascot

Kwon, Hyukrae. „Tiger and Dried Persimmon.” in Encyclopedia of Korean Folk Culture. Accessed January 29, 2022. https://folkency.nfm.go.kr/en/topic/detail/6016

Song, Seung-hyun. „Year of the Tiger: Why tigers have a special place in Koreans’ hearts.” The Korea Herald. January 2, 2022. http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20211231000456

국립중앙박물관. “ National Museum Of Korea: TIGERS IN EAST ASIAN ART.” Accessed January 29, 2022. http://www.museum.go.kr/museum/2018/tigers/